Lopen is een uitstekende manier om voldoende fysiek actief te zijn en zo je gewicht en gezondheid onder controle te houden(1).
Maar ondanks de goede intentie om te gaan lopen, loeren blessures vaak om de hoek en lopen 50% van de lopers jaarlijks een blessure op(2).
Daarom besloten we een korte evidence-based update te publiceren, samen met enkele preventieve oefeningen, zowel voor de doorwinterde loper als voor de beginneling.
Voor welke (soort) blessures moeten lopers opletten?
De meest voorkomende loopblessures zijn peesproblemen (achillespees, patellapees), scheenbeenvliesontsteking (shin splint), fascitis plantaris (peesblad voetzool) en ook de runner’s knee heeft zijn naam niet gestolen (iliotibiaal frictiesyndroom)(3).
Het valt op dat dit stuk voor stuk overbelastingsletsels zijn en dus voornamelijk te maken hebben met de status van ons bindweefsel (spieren, fascia, pezen, ligamenten).
Hopelijk valt het jullie ook op dat kraakbeen letsels en gewrichtsontstekingen dus geen typische loopblessures zijn. Sterker nog, lopen werkt net beschermend tegen deze problemen(4).
Loop ik een groot risico?- pun intended
Mensen met overgewicht (hogere BMI) en (pre-)diabetes hebben duidelijk een hoger risico om geblesseerd te geraken.
In het kader van overgewicht & diabetes is het dus niet onlogisch dat ook een zittende levensstijl, weinig slaap, alcohol en stress belangrijke risicofactoren zijn.
Ook bepaalde antibiotica & anticonceptiva kunnen de blessure gevoeligheid verhogen.
Tot slot spelen een gebrek aan loopervaring en voorafgaande blessures mogelijk ook een rol(4-7).
Hoe voorkom ik deze ellende?- MYTH busting
#1. Je houding & je manier van bewegen spelen eigenlijk geen (grote) rol(8-9). Laat je dus maar lekker gaan: beweging hoort speels en spontaan te zijn. Don’t overthink it ?.
#2. Stretchen is geen wetenschappelijk onderbouwde preventieve strategie(10). Stretchen verhoogt je flexibiliteit kortdurend voor ongeveer 15 minuten. Tegelijk vermindert stretching je capaciteit om je spieren maximaal aan te spreken. Blessures hebben trouwens niets met je flexibiliteit te maken.
– Dat gezegd zijnde, als jij al heel je leven stretcht en je hier goed bij voelt: doe gerust!
#3. Het heeft niet allemaal met je belasting te maken. Zowel overtraining als ondertraining kunnen problematisch zijn. Voornamelijk een monotoon*
trainingsplan verhoogt je risico op loopblessures(7).
*monotoon = altijd dezelfde bewegingen & altijd dezelfde wekelijkse/maandelijkse belasting
Let's get started
- 10% rule als houvast(7):
Verhoog je wekelijkse loopvolume met maximaal 10%, daar een toename van 20% – 30% gerelateerd is aan het oplopen van letsels.
Voorbeeld: week 1 = 20km —> week 2 = maximum 22km
Hoewel deze regel geen garantie is om nooit meer een blessure te krijgen, is het een goede houvast. Evalueer de 10% regel in het kader van je ‘chronic workload’. Wanneer je met andere woorden al heel lang hard aan het trainen bent en bijvoorbeeld ook mentaal een zware periode hebt, kan 10% nog teveel zijn. Andersom geldt ook: durf in een goede periode te ‘prikken’ met een hogere toename van trainingsbelasting. Zo kan je pieken naar topprestaties.
- Variatie is de sleutel tot succes(6,7,11,12):
Variëer verschillende trainingsvormen (kracht, explosiviteit, snelheid, uithouding) en werk in cycli (periodes van hogere trainingsintensiteit afwisselen met periodes van lagere intensiteit).
Leg wat extra nadruk op krachttraining van grote spiergroepen: bilspieren, hamstrings, quadriceps & kuitspieren. Trek sprintjes & train explosieve oefeningen.
- Zorg voor een optimale zuurstofdruk in je spieren en bindweefsel door sitting breaks (elk uur).
Chronisch verlaagde zuurstofdruk in bindweefsel (zitten) zorgt voor een continue ingroei van nieuwe zenuwen & bloedvaten, en daarmee dik, afunctioneel littekenweefsel(13).
- Verhoog je insuline gevoeligheid door middel van krachttraining, een lage maaltijdfrequentie, een vroege laatste maaltijd, een grote variatie aan planten in je voeding en het beperken van zoogdierenvlees(14, 15).
- Zorg voor een levensstijl met ruimte om plezier te maken, te lachen en te ontspannen. Maak tijd voor een goede nachtrust en eet zo gezond mogelijk zonder dat voeding een obsessie wordt.
Enkele oefeningen om je op weg te helpen ?
REFERENTIES
(1) Kozlovskaia, M., Vlahovich, N., Rathbone, E., Manzanero, S., Keogh, J., & Hughes, D. C. (2018). A profile of health, lifestyle and training habits of 4720 Australian recreational runners-The case for promoting running for health benefits. Health Promotion Journal of Australia.
(2) Tschopp M, Brunner F. Erkrankungen und Überlastungsschäden an der unteren Extremität bei Langstreckenläufern [Diseases and overuse injuries of the lower extremities in long distance runners]. Z Rheumatol. 2017 Jun;76(5):443-450. German. doi: 10.1007/s00393-017-0276-6. PMID: 28236094.
(3) Lopes, Alexandre Dias et al. “What are the main running-related musculoskeletal injuries? A Systematic Review.” Sports medicine (Auckland, N.Z.) vol. 42,10 (2012): 891-905. doi:10.1007/BF03262301
(4) Alentorn-Geli, E., Samuelsson, K., Musahl, V., Green, C. L., Bhandari, M., & Karlsson, J. (2017). The Association of Recreational and Competitive Running With Hip and Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and Meta-analysis. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 47(6), 373–390. doi:10.2519/jospt.2017.7137
(5) van Poppel D, van der Worp M, Slabbekoorn A, van den Heuvel SSP, van Middelkoop M, Koes BW, Verhagen AP, Scholten-Peeters GGM. Risk factors for overuse injuries in short- and long-distance running: A systematic review. J Sport Health Sci. 2020 Jun 12:S2095-2546(20)30072-7. doi: 10.1016/j.jshs.2020.06.006.
(6) Knapik JJ, Pope R. Achilles Tendinopathy: Pathophysiology, Epidemiology, Diagnosis, Treatment, Prevention, and Screening. J Spec Oper Med. 2020 Spring;20(1):125-140. PMID: 32203618.
(7) Gabbett TJ. Br J Sports Med 2020;54:58–66.
(8) Messier SP, Martin DF, Mihalko SL, Ip E, DeVita P, Cannon DW, Love M, Beringer D, Saldana S, Fellin RE, Seay JF. A 2-Year Prospective Cohort Study of Overuse Running Injuries: The Runners and Injury Longitudinal Study (TRAILS). Am J Sports Med. 2018 Jul;46(9):2211-2221. doi: 10.1177/0363546518773755. Epub 2018 May 23. PMID: 29791183.
(9) Ceyssens L, Vanelderen R, Barton C, Malliaras P, Dingenen B. Biomechanical Risk Factors Associated with Running-Related Injuries: A Systematic Review. Sports Med. 2019 Jul;49(7):1095-1115. doi: 10.1007/s40279-019-01110-z. PMID: 31028658.
(10) Alexander JLN, Barton CJ, Willy RW. Br J Sports Med Epub ahead of print: [please include Day Month Year]. doi:10.1136/bjsports-2019-101169
(11) Mucha MD, Caldwell W, Schlueter EL, Walters C, Hassen A. Hip abductor strength and lower extremity running related injury in distance runners: A systematic review. J Sci Med Sport. 2017 Apr;20(4):349-355. doi: 10.1016/j.jsams.2016.09.002. Epub 2016 Sep 20. PMID: 27693442.
(12) Damsted C, Parner ET, Sørensen H, Malisoux L, Hulme A, Nielsen RØ. The Association Between Changes in Weekly Running Distance and Running-Related Injury: Preparing for a Half Marathon. J Orthop Sports Phys Ther. 2019 Apr;49(4):230-238. doi: 10.2519/jospt.2019.8541. Epub 2018 Dec 7. PMID: 30526231.
(13) Petersen W, Pufe T, Pfrommer S, Tillmann B. Uberlastungsschäden der Achillessehne: Die Bedeutung von Blutgefässversorgung und Angiogenese [Overload damage to the Achilles tendon: the importance of vascularization and angiogenesis]. Orthopade. 2005 Jun;34(6):533-42. German. doi: 10.1007/s00132-005-0808-7. PMID: 15926081.
(14) Reusch, C. E. (2015). Disorders of Growth Hormone.
(15) Lui, P. P. Y. (2017). Tendinopathy in diabetes mellitus patients-Epidemiology, pathogenesis, and management. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 27(8), 776–787. doi:10.1111/sms.12824